Wat is De Nederlandse Bank (DNB) eigenlijk?

De Nederlandsche Bank zet zich in voor de financiële stabiliteit van Nederland. Daarnaast wordt er samengewerkt met andere centrale banken binnen Europa voor een stabiele prijsvorming. Verder wordt er toezicht gehouden op de vermogenskracht van financiële instellingen en is DNB adviseur op een aantal economische gebieden, veelal richting de politiek.

Taken van de DNB

Financiële Stabiliteit

Vertrouwen in een stabiel financieel stelsel is essentieel voor het functioneren van onze economie en daarmee voor onze welvaart. Alleen in een stabiel financieel klimaat kunnen bedrijven en consumenten zich richten op economische activiteiten als geld verdienen en geld uitgeven. Daarom vormt financiële stabiliteit de rode draad in de taakuitvoering van DNB.

Monetair Beleid

De kern van het monetaire beleid is prijsstabiliteit. Prijzen die niet te snel stijgen (inflatie) of dalen (deflatie) zorgen ervoor dat de koopkracht zoveel mogelijk behouden blijft. Als de prijzen met net iets minder dan 2% per jaar stijgen op de middellange termijn is er sprake van prijsstabiliteit.

Over inflatie, stabiele prijzen en de rente

Consumenten en bedrijven moeten er van op aan kunnen dat prijzen gemiddeld genomen niet of nauwelijks stijgen. De inflatie is dan onder controle. Stabiele prijzen of prijsstabiliteit betekent dat je volgend jaar voor je euro ongeveer hetzelfde kan kopen als nu. Sterke prijsstijgingen (inflatie) of prijsdalingen (deflatie) leiden tot onzekerheid en schaden de economie. Prijsstabiliteit is daarom een noodzakelijke voorwaarde voor een gezonde economie.

Schadelijke gevolgen hoge inflatie

Snel stijgende prijzen leiden tot uitholling van de koopkracht. Mensen zullen hogere lonen eisen. Bedrijven zullen deze hogere lonen op hun beurt doorberekenen in de prijs van hun producten. Dit leidt tot een spiraal waarin lonen en prijzen elkaar opdrijven en waarbij ook de rente zal stijgen. In een klimaat waarin alle goederen en diensten sterk in prijs stijgen hebben consumenten en bedrijven geen houvast om verantwoorde economische beslissingen te nemen. Prijsstabiliteit biedt consumenten en investeerders zekerheid en vertrouwen. Dit draagt bij aan een duurzame economische groei. Het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) richt zich daarom op het handhaven van prijsstabiliteit.

Betalingsverkeer

Een stabiel financieel stelsel is sterk afhankelijk van een veilig en betrouwbaar betalingsverkeer. Iedereen moet probleemloos kunnen betalen met munten en bankbiljetten, maar ook met zijn chipknip, pinpas en creditcard, of via het internet. En de miljoenen transacties die banken dagelijks uitvoeren, moeten veilig en zonder storingen verlopen.

Toezicht op financiële instellingen

Wie een verzekering afsluit, rekent erop dat de verzekeraar in staat is om te betalen als de nood aan de man komt. Gepensioneerden gaan er vanuit dat het pensioen iedere maand netjes wordt overgemaakt. En wie zijn salaris op een bankrekening laat storten, wil zeker weten dat zijn geld veilig is. De Nederlandsche Bank (DNB) maakt zich sterk voor een betrouwbaar financieel stelsel waarin instellingen hun verplichtingen nakomen.

Stabiel financieel netwerk

De financiële wereld is een netwerk van banken, verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen. Door fouten of door kwade opzet kunnen financiële instellingen zelf in de problemen komen en daardoor ook anderen in de problemen brengen. DNB houdt daarom voortdurend toezicht op financiële instellingen en het netwerk waarvan zij deel uitmaken. Als er iets mis gaat of dreigt te gaan treft DNB maatregelen om de schade zoveel mogelijk te beperken. Het toezicht van DNB biedt echter geen garantie. De kans dat een instelling failliet gaat is klein maar niet uit te sluiten.

Internationale samenwerking

Financiële dienstverlening houdt niet op bij de grens. Veel banken en verzekeraars bieden hun producten ook in het buitenland aan. Een storing in het betalingsverkeer of het faillissement van één enkele bank kan al leiden tot een economische crisis. Daarom is internationale samenwerking absoluut noodzakelijk bij het bevorderen en in stand houden van een gezond financieel stelsel.

Economisch Advies

De Nederlandsche Bank (DNB) geeft economisch advies aan de regering en heeft daarnaast een belangrijke rol in verschillende overlegorganen. Door het geven van onafhankelijk economisch advies draagt DNB bij aan goede nationale en internationale besluitvorming over het economische beleid. Dit doet DNB op grond van haar kennis, reputatie en onafhankelijke positie.

Adviseur van de regering

De regering moet goed op de hoogte zijn van het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank. Het is de taak van DNB de regering hierover te informeren. Ook adviseert DNB de regering over de afstemming van het monetaire beleid met andere beleidsterreinen waaronder het begrotingsbeleid. Hierbij is het belangrijk te benadrukken dat DNB onafhankelijk van de politiek meebeslist over het monetaire beleid van het eurogebied.

Regelmatig ontmoet de president van DNB de minister van Financiën om te overleggen over de economie. Hierbij gaat het niet alleen over onderwerpen als het monetaire- en begrotingsbeleid maar ook over de gezondheid van het financiële stelsel of de veiligheid van het betalingsverkeer.